Ticaret Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, Türk müteahhitlik sektörü, son yıllarda Kovid-19 salgını ile Rusya-Ukrayna Savaşı gibi risklere rağmen yurt dışındaki başarılı performansını sürdürdü.
Buna göre sektör, 2019’da yurt dışında 20,1 milyar dolarlık 545 proje yürüttü. Kovid-19 salgınının dünya ekonomisinde yarattığı olumsuz etki nedeniyle Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin bedeli 2020’de 16,6 milyar dolara geriledi. Söz konusu yılda 385 proje üstlenildi.
Proje tutarı, salgının etkilerinin zayıflamasıyla 2021’de 31,1 milyar dolara ulaşırken, proje sayısı ise 454 olarak kayıtlara geçti. Bu dönem, 2012’deki 31,7 milyar dolar ve 2013’teki 31,2 milyar dolardan sonra yıllık bazda en fazla proje bedeline ulaşılan yıl oldu.
Yurt dışı müteahhitlik sektörünün 2022’de üstlendiği projelerin bedeli 19,9 milyar dolar, proje sayısı ise 505 olarak belirlendi.
Sektörün geçen yılı üstlendiği proje bedeli, küresel ekonomik sorunlar ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkisine rağmen 28 milyar doları buldu. Bu dönemde 431 proje üstlenildi.
Türk müteahhitlik sektörü bu yılın ilk yarısında ise yurt dışında 82 proje üstlenirken, bunların bedeli 7,6 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Sektörün üstlendiği işlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Sektör, son olarak 2015’te 83,8 milyon dolarlık ortalama proje bedeline ulaşırken, 2021’de bu rakam 68,5 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Ortalama proje değeri, 2022’de 39,4 milyon dolar, geçen yıl ise 65 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu yılın ocak-haziran döneminde ise ortalama proje bedeli yaklaşık 92,3 milyon dolar oldu.
Rusya ilk sırada yer alıyor
Yurt dışı müteahhitlik sektörü 1972’den haziran ayı sonuna kadar 137 ülkede 511 milyar dolar değerinde 12 bin 207 proje üstlendi.
Bu dönemde üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında Rusya, yüzde 20’lik payla ilk sırada yer aldı. Söz konusu ülkede bugüne kadar 102,3 milyar dolarlık proje yürütüldü.
Rusya’yı yüzde 10,5’lik payla Türkmenistan takip ederken, üstlenilen projelerin tutarı 53,4 milyar dolar oldu. Irak, yüzde 6,8’lik pay ve üstlenilen 34,7 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, 30,9 milyar dolarlık projeyle Libya ve 29 milyar dolarlık projeyle Kazakistan izledi.
Sektörün üstlendiği projelerde Suudi Arabistan, yüzde 5,5’lik pay ve 28,2 milyar dolarlık bedelle öne çıktı. Cezayir’de bu dönemde 21,3 milyar dolarlık, Katar’da 20,3 milyar dolarlık, Azerbaycan’da 19,3 milyar dolarlık, BAE’de 13,2 milyar dolarlık proje üstlenildi.
Türk müteahhitlerin yurt dışında bugüne kadar üstlendiği projelerde yüzde 13,9 oranıyla kara yolu, tünel ve köprüler ilk sırayı aldı. Bu sektörü, yüzde 13,8 ile konut, yüzde 8,6 ile enerji santrali, yüzde 7 ile ticaret merkezi ve yüzde 6,5 ile havalimanı yatırımları takip etti.
Uluslararası rekabet
Öte yandan, ENR Dergisinin geçen bir yılda üstlenilen uluslararası projelerin bedeli üzerinden her yıl belirlediği dünyanın en büyük 250 müteahhitlik firmasını gösteren listede Türkiye, 2003 yılında sadece 8 müteahhitlik firmasıyla yer alırken 2023’te 40 firmayla sıralamaya girdi. Derginin 2023 sayısında yer alan bu firmalardan 6’sı söz konusu listede ilk 100 firma arasında kendine yer buldu, 2 Türk firması ise ilk 50’ye girdi. Türkiye, firma sayısı itibarıyla Çin’den sonra listede ikinci sırada bulundu.
KAYNAK: AA
News
